Bedrijf overnemen? Vind de deuk!

Hoe managers kunnen investeren in bedrijven

De rente is laag, de economie op volle toeren en de interesse in het ondernemerschap ongekend groot. Dus gaan ondernemende mensen op zoek naar bedrijven om over te nemen. De zogenaamde management buy in is sterk in opkomst: een ervaren manager van buiten de onderneming koopt zich in. Vaak is dit een manager die een mooie carrière heeft gemaakt binnen de corporate wereld, geld  tot zijn beschikking heeft en de grote stap wil maken naar zelfstandig ondernemerschap. Deze managers gaan dan op zoek naar het ideale bedrijf om over te nemen. Zo kwam ik laatst het volgende zoekprofiel tegen:

Manager met ervaring zoekt ter overname:

• Productie of handelsbedrijf met onderscheidend product;
• Winstgevend met uitstekende marges;
• Veel groeipotentie;
• Mogelijkheden tot verdere kostenbesparingen;
• duidelijke verbetermogelijkheden in het businessmodel;
• Sterk midden management;
• Flexibele organisatie met open cultuur;
• Omzet (indicatie) ligt tussen de € 6 en 10 miljoen.

Kortom, een bedrijf zonder deuken. De kans dat je als ondernemende manager dit soort ideale bedrijven kunt overnemen is klein. Erg klein, durf ik wel te stellen. Waarom? Bij dit soort bedrijven is er een enorme concurrentie van investeringsmaatschappijen, strategische kopers (concurrenten, leveranciers, afnemers) en oud-ondernemers die al een keer hun bedrijf hebben verkocht en na verloop van tijd opnieuw willen ondernemen. En waarom zou een DGA zijn bedrijf verkopen aan een manager van buiten als het zittend management de organisatie al goeddeels zelfstandig kan runnen?

Mijn advies aan deze ondernemers in spé is om op zoek te gaan naar een bedrijf met een deuk. En op te passen als je geen deuken kunt vinden. Als je geen deuk ziet, is het bedrijf waarschijnlijk erg hoog gewaardeerd. Daar komt volgens mij de Engelse term voor een beursgang  (IPO) ook vandaan: ‘Its Probably Overpriced’. De overname is dan vaak lastig te financieren en dwingt managers ‘all-in’ te gaan. Dat is te risicovol.

Gelukkig zijn er genoeg bedrijven te vinden met deuken. Een deuk hoeft helemaal niet erg te zijn. En de mooiste deuken zijn de deuken die je samen kunt herstellen met de inbreng kennis en kunde, niet met kapitaal.

 

Voorbeelden van deuken

Hieronder zijn vier deuken beschreven die een investerende manager zou kunnen uitdeuken. De deuken hoeven in de praktijk niet eens zo groot te zijn als beschreven: dat is mooi, want het vergroot alleen maar de kans dat je de deuk eruit kan halen!

Voorbeelden:

1. Nieuwe competenties
2. Verbeteren en vernieuwen van businessmodellen
3. Vlottrekken van vastgelopen projecten
4. Veelbelovende starters

 

Nieuwe competenties

Mensen zijn de basis voor een succesvol bedrijf. Het kan echter zijn dat de competenties van het management (inclusief ondernemer) niet meer passen bij de levensfase van de onderneming, er sprake is van een zwak tweede echelon, of mensen niet op de juiste plaats zitten. Ook kom je dominante DGA’s tegen die de groei van hun eigen bedrijf in de weg kunnen zitten: onder een grote beuk groeit weinig. Soms is er simpelweg een gebrek aan ambitie: het rendement stemt ze tevreden. Een nieuwe manager van buiten kan dit soort deuken eruit halen.

Andersom geredeneerd kunnen hardwerkende ondernemers deuken ook onbewust verhullen: bijvoorbeeld als ze 80 uur per week werken en het werk dat ze verzetten in een vergelijkbaar bedrijf door twee mensen wordt gedaan. Een nieuwkomer die er naast werk nog een privé leven op na wil nahouden, kan dit soort deuken moeilijk herstellen.

Zelden kom ik MKB ondernemingen tegen waar een gebrek is aan vakmanschap. Op dat gebied zijn vaak geen nieuwe competenties nodig. Wel kan een organisatie behoefte hebben aan vaardigheden op het gebied van commercie, controlling, management en ondernemerschap. Nieuw management kan voorzien in die behoefte!

 

Verbeteren en vernieuwen van businessmodellen

Veel MKB ondernemers werken hard in hun bedrijf, verdienen daarmee een aardige boterham maar worden niet altijd beloond voor hun inspanningen en de risico’s die ze lopen. Dat is jammer. Ondernemers horen niet alleen in, maar ook aan hun bedrijf te werken. Dit betekent kritisch nadenken over welke klanten je wilt bedienen, welke meerwaarde je kunt bieden aan die klanten en welke (technologische, digitale) middelen je daarvoor nodig hebt. In sommige branches is er nog steeds sprake van een sterke verzuiling: er wordt nog niet echt met ketenpartners samengewerkt. Een goede strategische samenwerking kan leiden tot meer specialisme en autoriteit, met een aanzienlijke verbetering van de marge. Dat is een andere aanpak dan alles aanpakken wat op je weg komt. Omzetgroei is nooit een doel op zich. Ieder bedrijfsmodel heeft zijn eigen ideale omvang. Ondernemers die streven naar een groeiend, rendabel bedrijf, met de juiste omvang en met een duidelijke blik op de toekomst weten vaak ook beter goede mensen te boeien en te binden.

Kortom, het bedrijfsmodel werkt wel, maar zou beter kunnen. Er liggen mogelijkheden voor verbeteren en vernieuwen die door het zittend management nog niet zijn opgepakt. Een ervaren manager die participeert in het aandelenkapitaal kan hier ontzettend veel voor betekenen.

 

Vlottrekken van vastgelopen projecten

Opvallend vaak zitten deuken in projecten. Een verkoopkantoor in Duitsland dat al jaren verlieslatend is, een leegstaand pand dat niet verkocht wordt, een zwaar verlieslatend R&D project, een jarenlang slepend juridisch conflict. Soms blijven ondernemers stug op de oude voet doorwroeten in lang geleden gestrande projecten en dossiers. Ze weten niet van opgeven en raken verstrikt in emotie en besluitvorming. Het ontrafelen, oplossen of ontdoen van lastige dossiers en projecten kan organisaties vleugels geven. Een koper die dit soort deuken sneller, beter en goedkoper kan repareren dan de verkoper heeft een fantastische start!

Een bijzondere deuk in dit kader zijn aandeelhouders die niet (meer) goed samen werken. De synergie ontbreekt en ontstaat wrevel onderling. Deze wrevel kan vele oorzaken hebben. De business komt onder druk te staan, zeker als die situatie zich jarenlang voortsleept. Een nieuwe manager die na een inwerkperiode de aandelen overneemt van een uittredende aandeelhouder kan wel eens dé oplossing zijn waar alle partijen, inclusief het bedrijf, veel baat bij kunnen hebben.

Total loss en toch door blijven rijden

Een bijzonder categorie zijn bedrijven die wel winstgevend zijn, maar een groot negatief eigen vermogen hebben. Dit negatieve eigen vermogen is ooit ontstaan door een grote afschrijving op een mislukte overname, in waarde gekelderd vastgoed of ander groot onheil dat zich tijdens de crisis heeft voorgedaan. Het is een vreemde situatie: de schulden overtreffen in belangrijke mate de bezittingen en toch gaan deze bedrijven niet failliet. De reden is dat de schuldeisers voorzieningen hebben getroffen (soms voor de gehele openstaande vordering). Ze geloven niet meer in terugbetaling, terwijl de leningen wel in de boeken blijven bestaan. Het bedrijf kan niet of slechts in beperkte mate aflossen, maar kan wel de rente over de schulden betalen. En deze rentebetalingen zijn de oorzaak dat schuldeisers vrede hebben met de situatie. De auto is total loss verklaard, maar blijft gewoon doorrijden.

Dergelijke bedrijven lijken onverkoopbaar, terwijl het businessmodel en de bedrijfsresultaten positief zijn en soms zelfs grote potentie hebben: denk alleen al aan mogelijkheden om de enorme renteverplichtingen te verlagen. Nieuw management kan deze organisaties perspectief geven. En niet alleen voor aandeelhouders, klanten, leveranciers en werknemers, maar ook voor de schuldeisers: het is een meevaller als een deel van de getroffen voorziening vrij komt te vallen omdat de intredende aandeelhouder met kennis, kunde en kapitaal de schuldeisers tegemoet kan treden.

Veelbelovende starters

Er zijn genoeg ondernemende mensen met geweldige ideeën voor een vernieuwend, veelbelovend bedrijfsmodel dat opgeschaald kan worden. Vaak zijn deze ondernemers in een bepaald vakgebied erg goed, maar kunnen ze de eerste grote stappen niet maken door een gebrek aan startkapitaal en professionele ondersteuning. Hun deuk: het niet kunnen vinden van ervaren management met de juiste combinatie van kapitaal, kennis en kunde. Meedenkend vermogen is voor hen net zo belangrijk als geld! Een ervaren manager die tijd en geld kan vrijmaken kan veel betekenen voor dit type bedrijven. En de investerende manager hoeft niet all-in te gaan: een goede start up probeert aanloopkosten te beperken en de schade zo veel mogelijk te beperken als het idee niet werkt. Op deze manier gedoseerd werken aan een kleine portefeuille van veelbelovende start ups (en scale ups) kan een investerende manager zeker zoveel vreugde brengen als all-in te gaan in één bestaand en reeds gearriveerd bedrijf.

Hoe verder?

Ondernemers willen hun bedrijf wel verkopen, maar niet te koop staan. De beste plek om interessante proposities te vinden is in je eigen netwerk. Om je zoek profiel scherp te krijgen, adviseer ik je eerst je expertise, interessegebieden en motivatie in kaart te brengen. Een investering in een bedrijf rendeert het beste als je de uitdagingen en ins en outs van een bedrijfstak volledig begrijpt en je op een aantal specifieke vlakken kennis en kunde meebrengt.

 

Meer weten over bedrijfsovernames?
Schrijf je in voor één van onze trainingen of neem contact met ons op via info@gremiovitalis.com of 06-51502131